Τετάρτη 18 Απριλίου 2018
Ψυχική νόσος: Γιατί αποτελεί στίγμα για την κοινωνία;
Το στίγμα της ψυχικής νόσου έχει ηλικία αιώνων στη συλλογική συνείδηση της ανθρωπότητας. Μιλώντας ειδικότερα για την Ελλάδα, είναι γενικώς παραδεκτό ότι το στίγμα βρίσκεται ακόμη και σήμερα σε υψηλά επίπεδα και τουλάχιστον σε υψηλότερα από αυτά των «δυτικών» χωρών.
Ένα βασικό ερώτημα είναι γιατί υπάρχει το στίγμα. Ο κύριος λόγος είναι δυο απλές λέξεις με τεράστιο όμως βάρος η κάθε μία : Προκαταλήψεις και στερεότυπα. Τα στερεότυπα είναι αντιλήψεις που κανείς θεωρεί αυτονόητες και συχνές, χωρίς όμως να κάνει καμία κριτική επεξεργασία μέσα του με αποτέλεσμα αυτές να οδηγούν σε στάσεις. Οι προκαταλήψεις είναι οι γνωσιακές και συναισθηματικές αντιδράσεις που αναπτύσσονται όταν ένα άτομο ή μια ομάδα ενστερνίζεται τα αρνητικά στερεότυπα.
Υψηλότερο ποσοστό σε στιγματιστικές συμπεριφορές παρουσιάζουν οι παλιότερες γενιές.
Ο λόγος είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των νέων σήμερα έχει αυξημένη πρόσβαση σε γιγάντιο όγκο πληροφοριών στο διαδίκτυο σχετικών με επιστημονικές ανακαλύψεις και επομένως έχει τη δυνατότητα που δεν είχαν οι παλιότεροι να αποκτά γνώση περί διαφόρων θεμάτων πριν διαμορφώσει απόψεις.Αυτό αποτελεί μια θετική επίδραση της τεχνολογικής εξέλιξης της εποχής μας.
Ο λόγος είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των νέων σήμερα έχει αυξημένη πρόσβαση σε γιγάντιο όγκο πληροφοριών στο διαδίκτυο σχετικών με επιστημονικές ανακαλύψεις και επομένως έχει τη δυνατότητα που δεν είχαν οι παλιότεροι να αποκτά γνώση περί διαφόρων θεμάτων πριν διαμορφώσει απόψεις.Αυτό αποτελεί μια θετική επίδραση της τεχνολογικής εξέλιξης της εποχής μας.
Παράλληλα η υποτιμητική θεώρηση για το επάγγελμα του ψυχιάτρου όσο και τις ψυχιατρικές φαρμακευτικές αγωγές που υποδηλώνει το χιουμοράκι αυτό είναι φανερή, χωρίς να σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχει κακή πρόθεση. Επίσης το στίγμα είναι μεγαλύτερο σε επαρχιακές πόλεις και χωριά και αυξάνεται όσο πιο απομονωμένα είναι αυτά. Ο λόγος είναι και πάλι η μειωμένη τεχνολογική διείσδυση και ενημέρωση στις κοινωνίες αυτές.Το αποτέλεσμα είναι η ανελέητη διαπόμπευση του ψυχικά ασθενή!
• Η παραμελημένη ή άλλοτε παράξενη/εκκεντρική εμφάνιση των ασθενών
• Τα ελλείμματα στις διαπροσωπικές τους σχέσεις,στις κοινωνικές τους δεξιότητες
• Ο ασυνήθιστος λόγος τους,η περίεργη/ακατανόητη/ανήσυχη συμπεριφορά τους
• Και μόνο η ΕΤΙΚΕΤΑ της ψυχικής νόσου
Η ντροπή που κάποιος βιώνει όταν υπάρχει μέλος της οικογένειάς του που ασθενεί ψυχικά αποτελεί συγκλονιστικών συνεπειών φαινόμενο :
• Απώλεια/χαλάρωση των οικογενειακών σχέσεων.
• Κοινωνική αποξένωση από τη γειτονιά,φίλους,εργασιακό περιβάλλον.
• Επιβάρυνση της ψυχικής υγείας των συγγενών,αλλά και του ιδίου του ασθενούς.
• Αδυναμία του ψυχικά ασθενή που έχει φτάσει σε σημείο να ελέγξει το πρόβλημά του και να αποκτήσει ένα ικανό επίπεδο λειτουργικότητας να έχει εργασιακή αποκατάσταση.
• Διαιώνιση της φριχτής παρουσίας του στίγματος.
Εν κατακλείδι, οι ψυχικά ασθενείς ανήκουν στις πιο ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες τόσο οικονομικά όσο και εργασιακά και κοινωνικά. Εάν στη θεώρηση αυτή προσθέσει κανείς και την πρόσφατη ενδυνάμωση της έκφρασης ρατσιστικών αντιλήψεων στη χώρα, αντιλήψεις που αξιωματικά περιλαμβάνουν και άτομα με ψυχική νόσο, καταλήγει κανείς στο συμπέρασμα ότι υπάρχει πολύς δρόμος ακόμη να διανυθεί στη μάχη της καταπολέμησης του στίγματος.
Του Σπύρου Καλημέρη – Ψυχίατρος
http://blog.nowdoctor.gr/1874-psuchiki-nosos-giati-apotelei-stigma-gia-tin-koinonia/
Καταπολεμώντας τo στίγμα στην ψυχική ασθένεια
Η θέση που παίρνει ο πάσχων από τη ψυχική ασθένεια, είναι σημαντική στο πώς τον βλέπουν και τον αντιμετωπίζουν οι άλλοι γύρω του.
Όταν ένας άνθρωπος αντιμετωπίζει πρόβλημα ψυχικής ασθένειας, μπορεί να ανησυχεί για το τι θα σκέφτονται οι άλλοι για εκείνον. Σε πολλές περιπτώσεις, ένας τρίτος δεν μπορεί να καταλάβει αν παρουσιάζει ένας συνάνθρωπός του συμπτώματα κάποιου προβλήματος. Μερικές φορές όμως, ο φόβος ότι κάποιος μπορεί να καταλάβει την ψυχική ασθένεια, είναι αρκετός για να προκαλέσει ανησυχία.
Τι είναι το Στίγμα;
Οι άνθρωποι συχνά έχουν αρνητική απόψη και στάση για τα πράγματα και ομάδες ανθρώπων που δεν κατανοούν. Το θέμα των στερεότυπων αντιλήψεων για ομάδες και εθνότητες έχει προβληματίσει πολύ την κοινωνική ψυχολογία, επειδή οι αρνητικές στερεότυπες αντιλήψεις για κάποια εθνότητα ή ομάδα ανθρώπων, μπορεί να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης από διάφορους φορείς και στο παρελθόν κυβερνήσεις. Το φαινόμενο κατά το οποίο όλα ή περισσότερα τα χαρακτηριστικά κάποιου στερεότυπου έχουν αρνητική συναισθηματική φόρτιση, ονομάζεται από τους κοινωνικούς ψυχολόγους προκατάληψη και στίγμα όταν αναφέρεται σε προβλήματα ψυχικής υγείας.
Πότε επικρατεί το στίγμα;
Όταν ο άνθρωπος:• δεν καταλαβαίνει το πρόβλημα ψυχικής υγείας ή πιστεύει ότι μπορεί να είναι αντικείμενο γέλιου.
• δεν συνειδητοποιεί ότι κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας αποτελεί μια ασθένεια που μπορεί να θεραπευτεί και να αντιμετωπιστεί.
• θεωρεί ότι ένα πρόβλημα ψυχικής υγείας είναι "φταίξιμο του ίδιου του ατόμου" ή ότι μπορεί να "το ξεπεράσει μόνο του".
• φοβάται ότι μπορεί κάποια μέρα να αντιμετωπίσει ο ίδιος ένα πρόβλημα ψυχικής υγείας.
• είναι νευρικός όταν βρίσκεται γύρω απο κάποιο άτομο που έχει πρόβλημα ψυχικής υγείας.
Μερικοί τρόποι που μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να κατανοήσουν καλύτερα τα προβλήματα ψυχικής υγείας, είναι οι ακόλουθοι:
• Η επίγνωση ότι το πρόβλημα της ψυχικής υγείας κάποιου ανθρώπου είναι ένα ιατρικό πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπιστεί και να θεραπευτεί.• Οι συζητήσεις για τα στάδια ανάρρωσης μπορεί να βοηθήσουν τους ανθρώπους να κατανοήσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ένα άτομο με κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας.
• Η επίδειξη των δυνάμεων και των ταλέντων του ανθρώπου που έχει κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας είναι επίσης σημαντική, προκειμένου να μην το εμποδίσει σε πράγματα που επιθυμεί να κάνει.
• Ο άνθρωπος που παίρνει βοήθεια είναι εκείνος που θα περάσει το μήνυμα για το πως θέλει να του συμπεριφέρονται και πώς θεωρεί ότι αξίζει να το αντιμετωπίζουν. Ο αυτοσεβασμός είναι εκείνος που μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για όλους.
• Η αποδοχή ότι μπορεί να χρειαστούν διαλείμματα κατά τη διάρκεια κάποιων δραστηριοτήτων του ανθρώπου. Τα συμπτώματά του μπορεί να κάνουν πιο δύσκολη την επικέντρωση στην εκτέλεση καθημερινών πράξεων για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Εν κατακλείδι, η καταπολέμηση του στίγματος της ψυχικής ασθένειας είναι ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της εποχής μας. Ξεκινά από την αποδοχή, την ανεκτικότητα και τις πρωτοβουλίες που δείχνουμε ατομικά, συνεχίζεται με αποτελεσματική θεραπεία από εξειδικευμένους ειδικούς ψυχικής υγείας, προχωρά με συλλογικές δράσεις από ιδιωτικούς φορείς και τέλος περιλαμβάνει πολιτικές και νόμους που επιτρέπουν την πρόσβαση στην περίθαλψη.
PsychologyNow Team Η Ψυχολογία είναι ο Κόσμος μας!
Το στίγμα της ψυχικής ασθένειας και 7 μύθοι που το συνοδεύουν
Το στίγμα της ψυχικής ασθένειας μπορεί να οδηγήσει σε ένα πλήθος ψευδών πεποιθήσεων και είναι καθήκον μας να μιλήσουμε ανοιχτά για τις προκαταλήψεις εις βάρος ανθρώπων που χρήζουν στήριξης, όχι απομόνωσης. Τα αρνητικά στερεότυπα δημιουργούν πολλές παρανοήσεις, οι οποίες αποξενώνουν ακόμη περισσότερο τους πάσχοντες από ψυχικές διαταραχές, σε μια κοινότητα που ήδη αισθάνονται απομονωμένοι.
Παρακάτω αναφέρουμε μερικούς από τους μύθους που κανείς δεν πρέπει να πιστεύει για τις ψυχικές ασθένειες και σε καμία περίπτωση να διαδίδει απερίσκεπτα στον περίγυρο του.
Μύθος 1: Οι ψυχικές ασθένειες είναι μεταδοτικές.
Για να καταρρίψουμε αυτό το μύθο, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τη διαφορά μεταξύ συναισθημάτων και διαταραχών της ψυχικής υγείας. Οι πάσχοντες από ψυχικές ασθένειες βιώνουν ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων, αλλά αυτό είναι ένα υποπροϊόν της χημείας του εγκεφάλου. Αν και οι μελέτες υποδεικνύουν ότι τα συναισθήματα - ιδιαίτερα τα αγχώδη- είναι μεταδοτικά, η ίδια η ψυχική ασθένεια δεν είναι. Δεν λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο που εξαπλώνεται το κοινό κρυολόγημα ή η γρίπη στον πληθυσμό.
Μύθος 2: Η ψυχική ασθένεια προδιαθέτει σε βιαιότητα.
Πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να επιρρίπτουν ευθύνες σε ψυχικές ασθένειες για όσα αποτρόπαια εγκλήματα βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Ως αποτέλεσμα, διαιωνίζεται μια προκατάληψη αι η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική: μια διαταραχή της ψυχικής υγείας σπανίως εκδηλώνεται με βίαιες πράξεις.
Μύθος 3: Είναι ασυνήθιστες.
Λάθος. Περίπου 1 στους 4 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο θα βιώσει πρόβλημα ψυχικής υγείας σε κάποια στιγμή στη ζωή του. Αυτό καθιστά πολύ πιθανό το ενδεχόμενο ότι κάποιος που γνωρίζετε θα υποφέρει μία ψυχολογική διαταραχή. Πρέπει να είστε έτοιμοι να το αντιμετωπίσετε με θάρρος και να τον στηρίξετε.
Εγγραφή σε:
Σχόλια (Atom)